De Helpoort was één van de vier hoofdpoorten van de vestingstad Venlo en maakte tevens onderdeel uit van één van de bastions in Venlo. De poort en het bastion hebben deze naam te danken aan de destijds ten noorden van de stad stromende Helbeek, die zijn oorsprong had in de Rijnbeek (even ten noordoosten van de stad).
Valbrug Helbeek
De poort werd als onderdeel van de vestingwerken van Venlo rond 1345 in de Middeleeuwen gebouwd en bevond zich aan de noordzijde van de stad, ongeveer waar tegenwoordig het Nolensplein ligt. De poort wat bereikbaar via een valbrug over de Helbeek, die uiteindelijk in de Maas uitmondde. Ook waren aan de Helbeek een aantal moestuinen voor de voedselvoorziening aangelegd, die de naam De Hel hadden. Hel is waarschijnlijk afkomstig uit het Kleverlands dialect, waarbij het hard of snel betekent. In het Tegels dialect heeft dit nog steeds die omschrijving. Verondersteld wordt dat het in dit verband te maken heeft met de grondsoort die ter plaatse lag, namelijk harde grond.
18e eeuw
In de 18e eeuw heeft de poort in de volksmond een andere naam gekregen, namelijk Geldersepoort. Dit omdat de poort aan de weg naar Geldern lag. Rond die tijd veranderde de bestemming van het poortgebouw. Waar eerst de poortcommandant zijn onderkomen had, werd het later in gebruik genomen als gevangenis. Weer later, ten tijde van de Franse tijd veranderde de bestemming van het poortgebouw rond 1798 in een magazijn voor het kruit.
Anno 2025
Tegenwoordig herinnert alleen de straat Geldersepoort aan Middeleeuwse tijden en is er nog een straatje De Helbeek vernoemd naar de voormalige Helbeek. Na de sloop van dit verdedigingswerk verrezen hier statige panden en chique etablissementen, zoals café-restaurant Pr. Hendrik, genoemd naar Hendrik, de prins-gemaal, waarmee koningin Wilhelmina in 1900 was gehuwd. De oorspronkelijke plafondschilderingen bevatten typisch Venlose wijsheden, zoals: Venlo’s beer veur alles good, gif zelfs de groëtste bangoër mood.
